Passend onderwijs op school, in de klas en bij de leerling

Print deze pagina

Doel en vraagstelling
In het deelonderzoek school-klas-leerling onderzoeken we hoe passend onderwijs vorm krijgt op school en in de klas en wat dit betekent voor het team en voor leerlingen met en leerlingen zonder specifieke ondersteuningsbehoeften.  We gaan tevens na of hierin ontwikkelingen te zien zijn.

Hierbij staan de volgende vragen centraal:

  1. In welke mate zijn in scholen en bij leraren factoren zichtbaar die als gunstig beschouwd worden voor onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften?
  2. Welke ontwikkeling vindt hierin plaats, onder invloed waarvan?
  3. In hoeverre beïnvloeden deze factoren de ontwikkeling van leerlingen?

Doelgroepen
Het onderzoek wordt uitgevoerd in basisscholen, scholen of afdelingen voor vmbo en scholen of afdelingen voor havo/vwo. Daarbij richten we ons op schoolleiders, interne begeleiders, zorgcoördinatoren, leraren en leerlingen met en leerlingen zonder specifieke onderwijsbehoeften. In basisscholen wordt het onderzoek uitgevoerd in groep 2, 4, 6 en 8; in het voortgezet onderwijs gaat het om leerjaar 1 en 3.

Onderzoeksactiviteiten
We maken gebruik van verschillende onderzoekstechnieken. Er worden twee metingen verricht, in het voorjaar van 2016 en in het voorjaar van 2018, in dezelfde scholen. Hierbij worden de volgende onderzoeksactiviteiten uitgevoerd:

  • het afnemen van enquêtes bij schoolleiders, interne begeleiders of zorgcoördinatoren, leraren en leerlingen (vanaf groep 6);
  • het verzamelen en analyseren van toetsresultaten van leerlingen;
  • het uitvoeren van lesobservaties, gevolgd door een kort gesprek met de geobserveerde leraren.

Bij de ontwikkeling van de onderzoeksinstrumenten zijn inzichten uit nationaal en internationaal onderzoek leidend. Daarbij betreft het onder meer randvoorwaarden waarvan is gebleken dat deze gunstig zijn voor het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (zoals attitudes, competenties, ondersteuning, leiderschap). Bij de leerlingen wordt onder meer gevraagd naar werkhouding, welbevinden en het onderwijs dat zij krijgen. In de lesobservaties ligt de nadruk op het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en op de interactie tussen de leraar en deze leerlingen. In de analyses wordt onder meer nagegaan welke factoren op school-, leraar-/klasniveau en leerlingniveau samenhangen met positieve resultaten bij leerlingen.

Looptijd

  • Deelonderzoek: najaar 2015 – voorjaar 2019.
  • Activiteiten in de scholen: voorjaar 2016 en voorjaar 2018.

Uitvoering
Het onderzoek naar passend onderwijs op school, in de klas en bij de leerling wordt uitgevoerd door onderzoekers van het ITS van de Radboud Universiteit in Nijmegen, het Kohnstamm Instituut van de Universiteit van Amsterdam, de Vakgroep Orthopedagogiek van de Universiteit Groningen en Hogeschool Windesheim / Nederlands Centrum Onderwijs en Jeugdzorg (NCOJ) in Zwolle.

Contactpersoon
Deelprojectleider is dr. Ed Smeets
KBA Nijmegen
e.smeets@kbanijmegen.nl