Evaluatie Passend Onderwijs gaat verder

Download deze pagina hier als pdf-bestand.

In 2015 is de evaluatie van de invoering van passend onderwijs gestart. Onlangs zijn we de tweede fase van dit onderzoeksprogramma ingegaan. Een consortium van zeven onderzoeksinstituten voert de evaluatie uit met financiering van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek van NWO (Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek). De zeven instituten zijn het Kohnstamm Instituut (penvoerder), KBA Nijmegen, Oberon, Tias Nimbas/Universiteit Tilburg, Universiteit Groningen/afdeling orthopedagogiek, NCOJ/Hogeschool Windesheim en de CED-Groep.

Wat onderzoeken we?

De hoofdvraag van het onderzoek is welke impact passend onderwijs heeft op het handelen van:

  • samenwerkingsverbanden, besturen en hun samenwerkingspartners (bovenschools niveau)
  • scholen/opleidingen en leraren (school/klasniveau)
  • ouders en leerlingen/studenten (leerlingniveau)

Impact staat voor alle soorten effecten en gevolgen van de invoering van passend onderwijs. Het gaat niet alleen om eindresultaten, maar ook om stappen en gebeurtenissen in de tijd en de verklaringen hiervoor. Verder gaat het niet alleen om bedoelde gevolgen van passend onderwijs, maar ook om mogelijk onbedoelde gevolgen.

Ook onderzoeken we in welke mate in scholen/opleidingen en bij leraren factoren zichtbaar zijn die gunstig lijken voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.  En we proberen vast te stellen hoe deze factoren de ontwikkeling van leerlingen beïnvloeden.

Negen thema’s centraal

Inhoudelijk gaat het onderzoek vooral over de volgende aspecten van passend onderwijs:

  • Rol, taak en functioneren van samenwerkingsverbanden po/vo en mbo-instellingen (beleid, bestuur, organisatie).
  • Financiën (budgetfinanciering, verevening en middelenbesteding).
  • Zorgplicht en thuiszitters (werking van de zorgplicht, beleid en resultaten reductie thuiszitters).
  • Toewijzing en hulp op maat (procedures voor en ervaringen met toewijzing van middelen voor extra steun, realisatie van hulp op maat en condities daarvoor).
  • Dekkend aanbod (realisatie van dekkend aanbod en rol van schoolondersteuningsprofielen).
  • Ondersteuning en capaciteiten van scholen en leraren .
  • Positie van ouders.
  • Werken met ontwikkelingsperspectieven.
  • Afstemming tussen onderwijs en jeugdhulp, rol van gemeenten.

We richten hierbij de blik op alle voor passend onderwijs relevante onderwijssectoren: po, vo, sbo, (v)so, mbo.

Vier hoofdprojecten

In de eerste fase van het onderzoek is een hele reeks deelprojecten  uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn te vinden op www.evaluatiepassendonderwijs.nl . In de tweede fase richten we ons op vier hoofdonderdelen:

  • Monitorprojecten
    Via vragenlijsten maken we periodiek de stand van zaken passend onderwijs op bij samenwerkingsverbanden, scholen po/vo/(v)so, mbo-instellingen en gemeenten.
  • Integrale cases
    Vijf samenwerkingsverbanden po, vijf samenwerkingsverbanden vo en vijf mbo-instellingen volgen we al sinds de start van passend onderwijs op de negen thema’s. Elk jaar gaan we na welke ontwikkelingen zich hebben voorgedaan en dit blijven we ook doen in de tweede fase van het onderzoek. We betrekken hierin alle betrokkenen: van directeur samenwerkingsverband of college van bestuur mbo tot en met ouders en (mbo)studenten.
  • Project school-klas-leerling
    Op circa vijftig po- en vijftig vo-scholen verzamelen we gegevens over hoe passend onderwijs uitpakt op school en in de klas. We bevragen hiervoor leerlingen, leraren, intern begeleiders /zorgcoördinatoren en schoolleiders. In de eerste fase hebben we een eerste meting uitgevoerd, in 2018 loopt de tweede meting. Zo kunnen we ook veranderingen in kaart brengen.
  • Loopbanen en leerlingstromen
    Met bestaande gegevens (van CBS, DUO, cohortonderzoek) gaan we na hoe de loopbanen van leerlingen met en zonder extra ondersteuningsbehoeften verlopen en hoe leerlingstromen tussen regulier en speciaal onderwijs zich ontwikkelen.

Ad-hoconderzoek

Aan de vier hoofdprojecten worden regelmatig ad-hoconderzoeken toegevoegd, meestal op verzoek van het Ministerie van OCW. In 2018 lopen bijvoorbeeld extra onderzoeken naar de invulling van de basisondersteuning, de voortgang van opting out lwoo en naar de aansluiting onderwijs-jeugdhulp. Voor eerder ad hoc onderzoek zie www.evaluatiepassenonderwijs.nl.

Kennisverspreiding

In de tweede fase van het onderzoeksprogramma gaan we meer aandacht besteden aan brede en praktijkvriendelijke vormen van kennisverspreiding. Dit gebeurt via brochures, infographics, factsheets, online artikelen, sociale media en presentaties. Zo is er een speciale LinkedIn-groep gestart over de Evaluatie Passend Onderwijs: www.linkedin.com/company/evaluatiepassendonderwijs/.  Hier kan iedereen reageren op actuele berichten over verloop en resultaten van de evaluatie. Wij hopen op een levendige interactie met het veld!